หนามเป็นส่วนหนึ่งของพืชที่มีลักษณะคล้ายเข็มหรือมีความแหลมคม ซึ่งเป็นการเจริญเติบโตจากกิ่งหรือลำต้นของพืช หนามมักมีไว้เพื่อป้องกันตัวพืชจากสัตว์หรือสิ่งแวดล้อมภายนอกที่อาจเป็นอันตราย ในบางกรณีหนามอาจมีสารพิษที่สามารถทำให้เกิดอาการรุนแรงเมื่อถูกสัมผัส
พืชที่มีหนามมักจะเป็นพืชเขาหรือพุ่ม เช่น เดซีเดีย (Rose) และกระท้อน (Cactus) นอกจากนี้ยังมีพืชอื่นๆ ที่มีหนามอยู่ในส่วนต่างๆ ของต้น เช่น กาแฟ (Coffee) ที่มีหนามอยู่ในกิ่ง หรือแม้กระทั่งไม้ขีด (Blackthorn) ที่มีหนามอยู่ในลำต้น